Niebezpieczny pasożyt na placach zabaw, w piaskownicach i w doniczkach
Owsiki i wszy to pasożyty, które atakują nasze dzieci zdecydowanie najczęściej. Owsica dotyka ok. 40% dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym, jeszcze więcej dzieci przynosi z tych placówek wszy. Chociaż te parazytozy są uciążliwe i nieleczone mogą być niebezpieczne, w praktyce stosunkowo łatwo je rozpoznać i zwalczyć. Dużo większe zagrożenie stanowią dla dzieci glisty.
Wysoki standard higieny w Polsce sprawia, że zakażenia glistą ludzką są rzadkie. Teoretycznie jeszcze rzadsze powinny być infestacje glistą psią i kocią, jednak i takie przypadki się zdarzają. A ich konsekwencje mogą być opłakane. Glisty w organizmie człowieka wywołują trudną do wykrycia, uciążliwą w leczeniu i niezwykle groźną toksokarozę.
Jak atakuje toksokaroza?
Toksokaroza to choroba spowodowana przez larwy glisty psiej, rzadziej kociej. Żywicielami tych pasożytów są nie tylko nasi domowi pupile, ale też lisy, wilki i pokrewne im dzikie zwierzęta. Człowiek zaraża się nimi przypadkowo, a przed wystąpieniem jakichkolwiek objawów może nosić w sobie larwy nawet do 10 lat. Co ciekawe, pasożyt nie przenosi się między ludźmi, a więc chory nie zaraża członków rodziny.
Najczęstsza postać choroby to toksokaroza trzewna. Rzadszą postacią zarażenia jest toksokaroza oczna.
Tragiczny przypadek toksokarozy ocznej u małego chłopca
Zdrowy wcześniej 9-latek zaczął skarżyć się na stopniowo pogarszające się, rozmyte widzenie. Dokuczało mu lewe oko, które było zaczerwienione i bolesne, ale nie wydobywała się z niego żadna wydzielina. Chłopiec, ani nikt z jego rodziny, nie doświadczali wcześniej chorób oczu. Dziecko nie gorączkowało, nie miało wysypki ani objawów infekcji dróg oddechowych.
Pacjent nie odczuwał dolegliwości poza oczami. Jedynym objawem towarzyszącym było powiększenie lewego podżuchwowego węzła chłonnego, a badania ogólnoustrojowe nie przyniosły lekarzom żadnych odpowiedzi. Uwagę zwracały natomiast badania oczu. W lewym oku zauważono obrzęk rogówki, a łagodnie rozszerzona źrenica nie reagowała. Dalsze badania wykazały zmętnienie ciała szklistego.
Badanie mikroskopowe płynu ciała szklistego wykazało komórki ropne, ale wykluczyło większość podejrzewanych u dziecka chorób, w tym toksoplazmozę, kiłę i HIV. Dopiero test metodą ELISA potwierdził toksokarozę oczną. Pomimo leczenia chłopiec stracił wzrok w lewym oku.
Objawy toksokarozy
Objawy choroby uzależnione są od liczby larw, ich umiejscowienia w organizmie oraz nasilenia reakcji alergiczno-zapalnej. W przypadku zajęcia płuc, serca lub mózgu może dojść do zgonu pacjenta.
Symptomy zakażenia mogą być bardzo niespecyficzne. Tak było w przypadku 4-latka, który doświadczał wyłącznie bólu brzucha. Dziecko udało się poprawnie zdiagnozować, dopiero gdy matka przyznała lekarzom, że syn zjada ziemię z otoczenia domu.
Wśród najczęstszych objawów zespołu larwy trzewnej wędrującej wymienia się:
• stany podgorączkowe lub gorączkę,
• bóle brzucha, głowy, mięśni i stawów,
• kaszel,
• zaburzenia łaknienia.
W badaniach stwierdza się powiększenie węzłów chłonnych, a niekiedy wątroby i śledziony. Mogą pojawiać się zmiany skórne, zwykle rozpoznawane jako uczuleniowe. Kaszel i duszności pojawiające się przy zakażeniu larwą glisty mogą sugerować astmę, stąd przypadki nieprawidłowej diagnozy i nieskutecznego leczenia.
Toksokaroza oczna prawie zawsze dotyczy tylko jednego oka. Larwy oczne wywołują zmiany zapalne, powstanie ziarniaka i błon proliferacyjnych, odwarstwienie siatkówki, wylewy wewnątrzgałkowe, zeza i zaćmę. Niestety, jak w przypadku opisanym wyżej, mogą prowadzić do całkowitej utraty wzroku w zajętym oku.
Jak dochodzi do zakażenia glistą?
Toksokarozę najczęściej diagnozuje się u dzieci ze specyficznym spaczeniem łaknienia, tzw. geofagią, która polega na zjadaniu ziemi. Wbrew pozorom takie zachowanie jest dość częste u małych dzieci, dlatego rodzice powinni zachować czujność podczas zabawy na świeżym powietrzu.
Najważniejszym elementem profilaktyki toksokarozy jest dbałość o higienę. Aby zabezpieczyć pociechy przed chorobami pasożytniczymi, należy dbać o to, by myły ręce po zabawie na podwórku i nie pozwalać im na jedzenie w piaskownicy. Warto pamiętać o obcinaniu paznokci, pod którymi może gromadzić się ziemia i inne zanieczyszczenia.
Bardzo ważne jest zabezpieczanie placów zabaw i piaskownic przed dostępem zwierząt, czasowe przykrywanie piaskownic i regularna wymiana piachu. Jeśli w domu żyje pies lub kot, zwierzę należy regularnie odrobaczać.
Źródła:
NMS Azira, M Zeehaida, A case report of ocular toxocariasis
Anna Własienko, Ernest Kuchar, Diagnostyka, leczenie i profilaktyka najczęstszych chorób pasożytniczych u dzieci – problemy współczesnego pediatry i specjalisty medycyny rodzinnej
Wanda Komorowska-Szczepańska, Zofia Babińska, Janina Aleszewicz-Baranowska, Obraz kliniczny toksokarozy u dzieci
Ewa Talarek, Toksokaroza (zarażenie glistą psią lub glistą kocią): przyczyny, objawy i leczenie
Czytaj także:
Mamoza, czyli syndrom cienia. Naturalny etap rozwoju dziecka czy problem, który trzeba rozwiązać?
Czy ciężarna może sprzątać kocią kuwetę? Co trzeba wiedzieć o toksoplazmozie w ciąży?
Szczepionka na raka dla dzieci. Jest za darmo
