Bolą rączki, nóżki i gardło. Ten wirus przypomina ospę, a czasem reakcję alergiczną

Choroba dłoni, stóp i jamy ustnej

Prawidłową nazwą „bostonki” jest choroba dłoni, stóp i jamy ustnej, w skrócie HFMD (z ang. hand, foot, and mouth disease). Jest to infekcja o podłożu wirusowym, wywoływana przez enterowirusy, najczęściej wirusa Coxsackie A16 lub enterowirusa 71.  Najczęściej atakuje małe dzieci, poniżej 5. roku życia, ale mogą zachorować też starsze i dorośli.  

Zwykle ogniska HFMD pojawiają się w żłobkach i przedszkolach, gdzie wirus łatwo się rozprzestrzenia – mówi się, że jest „wirus brudnych rąk”. Zakażenie przenosi się drogą kropelkową, przez kontakt z zakażonymi powierzchniami, a także wraz z wydzielinami i wydalinami chorego, dlatego higiena jest w przypadku profilaktyki tej choroby podstawą.

Chcesz wiedzieć więcej o dziecięcych chorobach? Czytaj: Truskawkowy język to znak. Tak może się objawiać choroba Kawasakiego

Twoje dziecko może mieć chore serce, a Ty nawet o tym nie wiesz. To nie jest choroba tylko starszych osób Czytaj dalej To nie jest problem estetyczny. 6 faktów na temat otyłości u dzieci Czytaj dalej

Choroba HFMD – objawy

Charakterystycznym objawem tej infekcji jest wysypka, która występuje na dłoniach, zwłaszcza na czubkach palców, na stopach (także na podeszwach), czasem na pośladkach, oraz w jamie ustnej: na języku, podniebieniu, wewnętrznej stronie policzków i w gardle. Wysypka jest bardzo bolesna, utrudnia przełykanie, a także chwytanie przedmiotów, zabawek, zapinanie guzików, czy składanie klocków. 

Krostki te nie swędzą, a u niektórych dzieci dochodzi do złuszczania skóry na dłoniach i stopach po kilku tygodniach.

Inne objawy tej infekcji to:

• gorączka – (zazwyczaj 38–39°C),
• osłabienie i brak apetytu,

Okres wylęgania w tej infekcji to 3-5 dni. Wysypka pojawia się w 2.–3. dniu choroby, natomiast chory zaraża tak długo, jak długo utrzymują się pęcherzyki. W kale wirusy mogą być wydalane nawet przez kilka tygodni.

Generalnie, „bostonka” przypomina przeziębienie. Można ją także pomylić – przynajmniej na początku – z alergią lub ospą. Jednak warto wiedzieć, że:

• w ospie wietrznej – wysypka obejmuje całe ciało, a krostki swędzą i zamieniają się w strupki,
• alergii – zmiany skórne często występują po spożyciu określonego pokarmu lub kontakcie z alergenem, ale nie towarzyszy im gorączka.

Może zainteresuje Cię także ten artykuł: Wymaz z nosa jako nowy test na astmę u dzieci. Nadchodzi rewolucja w diagnostyce

Czy HFMD to groźna choroba? Leczenie „bostonki”

"Bostonka" rzadko powoduje powikłania, ale u niektórych dzieci może dojść do odwodnienia z powodu bolesnych owrzodzeń w ustach i, związanym z tym, utrudnionym przełykaniem. Podczas leczenia HFMD należy mieć to na uwadze i dbać o podawanie pacjentowi płynów – lepiej udaje się to z napojami zimnymi – przynajmniej w niewielkich ilościach.

Nie ma specyficznego leku przeciwko wirusom, które wywołują omawianą chorobę. Leczenie jest tu tylko objawowe:

• obniżanie gorączki – paracetamol lub ibuprofen,
• nawadnianie – najlepiej letnia woda, chłodne herbatki, unikamy natomiast soków cytrusowych, które dodatkowo podrażniają chore gardło,
• pastylki i lizaki na ból gardła,
• płukanki np. z rumianku,
• unikanie twardych i ostrych pokarmów – zamiast tego zupy, kaszki, jogurty.

U większości chorych, infekcja ustępuje samoistnie w ciągu 7-14 dni. Przeczytaj także: Choroby reumatyczne u dzieci. Te objawy powinny zwrócić uwagę każdego rodzic

HFMD – uodpornienie

Jak dotąd nie opracowano szczepionki przeciwko chorobie dłoni, stóp i jamy ustnej. Niestety, także jej przechorowanie nie gwarantuje uodpornienia, ponieważ wywołują ją różne wirusy. Po infekcji organizm uodparnia się tylko na konkretny szczep wirusa, ale nie na wszystkie enterowirusy. Warto dodać, że u dorosłych bostonka zdarza się rzadko, ale przebieg bywa cięższy niż u dzieci.

Źródła: 

pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/12978892/, pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/12973865/, cdc.gov/hand-foot-mouth/about/index.html, mp.pl/pacjent/pediatria/choroby/chorobyzakazne/79171,choroba-dloni-stop-i-jamy-ustnej