Zapalenie ucha środkowego. Lekarz wyjaśnia, czemu dzieci wciąż na to chorują

Czym jest zapalenie ucha?

Zapalenie ucha środkowego to infekcja obejmująca przestrzeń za błoną bębenkową, w której znajdują się kosteczki słuchowe – młoteczek, kowadełko i strzemiączko. Najczęściej wywołują je bakterie lub wirusy, które przedostają się do ucha środkowego z nosogardła przez trąbkę Eustachiusza. To bardzo częsta przypadłość u dzieci.

Czym innym jest natomiast zapalenie ucha zewnętrznego. To stan zapalny obejmujący przewód słuchowy zewnętrzny, który może być spowodowany infekcją bakteryjną, grzybiczą lub podrażnieniem skóry, np. przez wilgoć czy częste czyszczenie uszu patyczkami higienicznymi. Objawia się bólem ucha, świądem, zaczerwienieniem, a czasem również wyciekiem. Ten rodzaj infekcji ucha zdarza się jednak u dzieci o wiele rzadziej.
Więcej o dziecięcych chorobach dowiesz się z tego artykułu: Bolą rączki, nóżki i gardło. Ten wirus przypomina ospę, a czasem reakcję alergiczną

Jak objawia się zapalenie ucha środkowego?

Objawy zapalenia ucha środkowego różnią się w zależności od wieku dziecka i, oczywiście, również od stopnia zaawansowania infekcji. Do najczęstszych symptomów należą:

• silny ból ucha, nasilający się zwłaszcza w pozycji leżącej,
• gorączka (czasem wysoka, powyżej 39°C),
• uczucie pełności w uchu lub pogorszenie słuchu,
• wyciek z ucha (jeśli dojdzie do perforacji błony bębenkowej),
• drażliwość, płaczliwość i trudności ze snem,
• brak apetytu,
• u niemowląt – częste pocieranie lub ciągnięcie za ucho.

Warto zwrócić uwagę, że u małych dzieci objawy mogą być mniej specyficzne. Często pierwszym sygnałem, że coś jest nie tak, jest nagła zmiana zachowania – dziecko staje się marudne, nie chce jeść lub ma trudności z zasypianiem. Starsze raczej mówią wprost, że boli je ucho.

Przeczytaj także: Truskawkowy język to znak. Tak może się objawiać choroba Kawasakiego

Dlaczego dzieci tak często zapadają na zapalenie ucha środkowego?

Zapalenie ucha środkowego to niezwykle częsta infekcja u dzieci. Właściwie każdy przeciągający się katar może się tak skończyć. Dlaczego tak się dzieje? Po prostu u dzieci, z racji ich rozmiarów, także struktury w nosogardle są mniejsze i krótsze. Wyjaśnia to laryngolog, dr hab.n.med. Mirosław Szczepański:

„U dzieci trąbka słuchowa jest krótsza, szersza i ułożona bardziej poziomo niż u dorosłych. To ułatwia bakteriom i wirusom przedostanie się z nosa do ucha, co zwiększa ryzyko infekcji".

Być może zainteresuje Cię również: Wymaz z nosa jako nowy test na astmę u dzieci. Nadchodzi rewolucja w diagnostyce

Zapalenie ucha – leczenie i zapobieganie

Gdy dojdzie do zapalenia ucha, wielu lekarzy, szczególnie pediatrów, przepisuje antybiotyk. Jednak wprawne oko laryngologa rozróżni stan wymagający antybiotykoterapii od takiego, który można opanować mniej inwazyjnymi lekami.

UWAGA
Jeśli dziecko ma zapchany nos, zalegający katar, a może nawet nie umie jeszcze porządnie dmuchać, lepiej nie pozwalać mu spać z takim nosem. Tu z pomocą przychodzą nam krople w sprayu na katar z oksymetaozilną lub ksylometazoliną. Obkurczają one śluzówkę i sprawiają, że wydzielina może odpłynąć, nie zatykając ucha. W ten sposób przeciwdziałamy zapaleniu ucha. Lekarz może także przepisać inne leki obkurczające. Higiena nosa jest podstawą w profilaktyce zapaleń ucha.

Leczenie zapalenia ucha, jak podaje Dr Szczepański, obejmuje:

• w łagodnych infekcjach wirusowych – leczenie objawowe (paracetamol, ibuprofen),
  
• antybiotykoterapia – stosowana w ciężkich przypadkach, u wysoko gorączkujących i najmłodszych dzieci,
  
• w poważniejszych przypadkach może być konieczne drenażowe nacięcie błony bębenkowej (paracenteza).

Zapalenie ucha środkowego – powikłania

Jeśli infekcje ucha środkowego często nawracają, warto skonsultować się z laryngologiem. W niektórych przypadkach konieczne może być założenie drenów wentylacyjnych lub usunięcie przerośniętego migdałka, który może utrudniać prawidłową wentylację ucha środkowego (adenotomia).

Zapalenia ucha nigdy nie wolno bagatelizować. Lekarz ostrzega:

„Nieleczone zapalenie ucha może prowadzić do groźnych powikłań, takich jak niedosłuch, zapalenie wyrostka sutkowatego czy nawet zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych!”

mayoclinic.org/diseases-conditions/ear-infections/symptoms-causes/syc-20351616