Twoje dziecko zgrzyta zębami? Mówią, że to robaki, ale przyczyny bywają zaskakujące
Ten dźwięk przyprawia o dreszcze. Jakby maluch gryzł lizaka, albo landrynkę. Ale powód jest inny – niesłychanie silny zacisk szczęk i tarcie zębami o siebie, jakby się miały połamać. To bruksizm, dość częsta przypadłość, zwłaszcza u dzieci.
Wielu rodziców z pewnością słyszało, że zgrzytanie zębami jest objawem zakażenia owsikami. Jednak przyczyn tego zjawiska jest wiele i warto je poznać, by zrozumieć jego przyczyny i ewentualne konsekwencje.
"Dziecko, które zgrzyta zębami, ma owsiki"
Całkiem powszechne jest przekonanie, że zgrzytanie zębami u dzieci jest bezpośrednio związane z zakażeniem owsikami. Rzeczywiście, infekcje pasożytnicze mogą powodować objawy, takie jak świąd w okolicy odbytu, niepokój czy zaburzenia snu, co pośrednio może prowadzić do zgrzytania zębami, jako rozładowania napięcia. Jednak nie ma jednoznacznych dowodów naukowych potwierdzających bezpośredni związek między obecnością owsików a bruksizmem.
W praktyce klinicznej obserwuje się przypadki, gdzie po wyleczeniu owsicy zgrzytanie zębami ustępuje, co sugeruje pewien związek. Jednak bruksizm może mieć wiele innych przyczyn, niezwiązanych z infekcjami pasożytniczymi, dlatego nie należy automatycznie łączyć tych dwóch zjawisk.
Może zainteresuje Cię również: Zgrzytasz zębami? Poznaj technikę, dzięki której sam możesz sobie pomóc
Czym jest bruksizm?
Bruksizm to medyczne określenie na mimowolne zaciskanie szczęk, lub zgrzytanie zębami, które najczęściej występuje podczas snu, ale zdarza się także w ciągu dnia. U dzieci jest to dość częste zjawisko, zwłaszcza w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym, i często mija samoistnie wraz z wiekiem.
„U dzieci zaciskanie i tarcie zębami jest uznawane za normę fizjologiczną w okresie wymiany zębów mlecznych na stałe. Wtedy też nie wymaga leczenia. Inaczej postępuje się jednak, kiedy bruksizm związany jest z poważniejszymi objawami” – wyjaśnia Kamila Wasiluk, mamaortodonta.pl
Chociaż w wielu przypadkach bruksizm nie powoduje poważnych problemów, warto obserwować, czy się nie nasila. Długotrwałe i intensywne zgrzytanie zębami może prowadzić do ścierania się szkliwa, bólu szczęki czy bólów głowy, a także niewysypiania się dziecka, co negatywnie wpływa później na jego funkcjonowanie w ciągu dnia. Dlatego, jeśli zauważymy u pociechy takie objawy, warto skonsultować się ze stomatologiem lub pediatrą. Poczytaj także: Ortodonta na NFZ. Nie zgadniesz, ile możesz czekać!
Dlaczego dziecko zgrzyta zębami?
Jest wiele powodów, dla których maluch może zgrzytać zębami:
- stres i napięcie emocjonalne – nie tylko dzieci, ale i dorośli, mogą reagować na stres zgrzytaniem zębami. Intensywny dzień w szkole, przedszkolu, konflikty z rówieśnikami, ale i np. niezwykle emocjonujący dzień (urodziny w sali zabaw) mogą prowadzić do napięcia, które objawia się bruksizmem,
- ząbkowanie – dzieci mogą zgrzytać zębami w reakcji na ból związany z wyrzynaniem się zębów,
- łagodzenie bólu – nie tylko w przypadku ząbkowania, ale także np. bólu ucha w przebiegu infekcji,
- wady zgryzu – nieprawidłowe ustawienie zębów może powodować dyskomfort podczas zamykania szczęk, a to z kolei może prowadzić do mimowolnego zgrzytania w celu znalezienia bardziej komfortowej pozycji,
- zaburzenia snu – częściej zgrzytają zębami dzieci z problemami takimi jak chrapanie, bezdech senny czy częste wybudzenia. Zaburzenia te mogą zakłócać fazy snu, prowadząc do zgrzytania zębami:
„Zwężone drogi oddechowe przyczyniają się do tego, że malec, oddychając, wysuwa żuchwę do przodu, aby ułatwić sobie oddychanie, a wtedy zęby 'mogą ocierać się' o siebie. Według WHO dzieci w wieku przedszkolnym powinny spać około 10-11 godzin na dobę. Jeśli z różnych przyczyn ich sen trwa krócej, ponieważ np. ciężko im się wyciszyć wieczorem, bywają nadaktywne, gorzej radzą sobie ze stresem, mają trudności z zasypianiem i oddychaniem przez nos w nocy – budzą się i częściej zgrzytają zębami” – pisze Mama Ortodonta.
- niedojrzałość układu nerwowego – u młodszych dzieci układ nerwowy nie jest jeszcze w pełni rozwinięty, co może prowadzić do mimowolnych ruchów mięśni, w tym także do zgrzytania zębami podczas snu,
- obecność pasożytów – jak wcześniej wspomniano, infekcje pasożytnicze, takie jak owsica, mogą powodować niepokój i zaburzenia snu, co pośrednio może prowadzić do zgrzytania zębami.
„Stwierdzono bezpośredni związek między obecnością zaburzeń lękowych z występowaniem bruksizmu u dzieci (…) [Wymienia się] rozwód rodziców jako sytuację stresową mogącą mieć wpływ na rozwój. Kolejnym czynnikiem ryzyka wystąpienia bruksizmu są zaburzenia snu, wpływające na zmniejszenie jego jakości. (…) wykazano, że budzenie się i koszmary senne wiążą się z ryzykiem wystąpienia bruksizmu. Skłonność do SB (bruksizm – z ang. sleep bruxism) wykazywały małe dzieci z wieczornym chronotypem (...) śpiących krócej niż 8 godzin na dobę. Dwoma czynnikami predysponującymi do wystąpienia tego zachowania były światło i hałas w pomieszczeniu, w którym spały dzieci” – podają autorzy pracy „Bruksizm w wieku rozwojowym – etiologia, objawy, diagnostyka i leczenie”, Milena Małgorzata Pawlik, Monika Wojda, Jolanta Kostrzewa-Janicka.
Poczytaj także: Jak dbać o zęby mleczne, by nie dopuścić do próchnicy? Dentystka obala popularne mity
healthline.com/health/parenting/toddler-teeth-grinding, healthline.com/health/parenting/baby-teeth-grinding, mamaortodonta.pl, protetstomatol.pl/pdf-162659-88701?filename=Bruxism%20in%20developmental.pdf
