Odra – wraca zapomniana choroba. Jak się przed nią chronić?
Odra uważana jest za wysoce zaraźliwą chorobę wysypkową układu oddechowego. Mimo że lata szczepień populacyjnych skutecznie zmniejszyły ryzyko jej migracji, odra zaatakuje bez ostrzeżenia tych, którzy tej odporności nie nabyli. Ryzyko zakażenia wynosi aż 90 proc.
Zarażenie odrą jest bardzo proste
Odrę, jako chorobę zakaźną, wywołuje wirus z rodziny paramyksowirusów. Choroba przenosi się drogą kropelkową, powietrzną lub przez bezpośredni kontakt z wydzielinami ciała. Z powodu niezwykle wysokiego ryzyka zarażenia, do zakażenia wystarczy bliska obecność osoby zarażonej – ryzyko zachorowania wynosi ok. 90 proc. Według danych, okres wylęgania wirusa wynosi ok. 10–14 dni.
Do niespecyficznych pierwszych objawów odry należą: złe samopoczucie, kaszel i katar, a także zapalenie spojówek z łzawieniem, co może przypominać alergię. Niepokój powinna wzbudzić rosnąca gorączką, dochodzącą nawet do ponad 40 st.C. Niestety, pierwsze objawy często są mylone z infekcjami sezonowymi (przeziębienie i grypa) lub alergią.
Najczęstszym źródłem zakażeń jest transport międzynarodowy. Pojawiają się także przypadki zakażeń w środowiskach osób nieszczepionych. Osoby, które nie zostały zaszczepione, a miały kontakt z osobą zakażoną, powinny powiadomić o tym lekarza i stację sanitarn0-epidemiologiczną. W niektórych przypadkach lekarz decyduje o podaniu immunoglobuliny zmniejszającej ryzyko rozwoju choroby.
Czy zachęcać dziecko, by usiadło Mikołajowi na kolanach? Seksuolog zabrała głos Gdy dziecko choruje na raka... Najważniejsze prawa małoletnich pacjentówObjawy, które powinny nas zaniepokoić
U 80% chorych na kilka dni przed wysypką pojawiają się maleńkie, 1-2 milimetrowe białawe plamki Koplika, które można zauważyć na przekrwionej błonie śluzowej policzków. W momencie wystąpienia wysypki staną się mniej widoczne. Najbardziej specyficzne stadium choroby to wysypka, pojawiająca się ok. 2 tygodnie po zakażeniu, czyli w 3-4 dniu samej choroby. Wysypka ma charakter rumieniowy, nieswędzący, o strukturze plamisto-grudkowej, bez pęcherzy. Rozpoczyna się od linii włosów i za uszami i stopniowo rozprzestrzenia się w dół, obejmując tułów i kończyny. Pokrywa również powierzchnię dłoni i podeszwy stóp. Wykwity często zlewają się, tworząc plamy.
Po kilku dniach gorączka powinna zniknąć, jeśli tak się nie stanie, oznacza to możliwość powikłać. Wysypka na skórze zblednie w podobnym czasie, pozostają jednak po niej przebarwienia, a naskórek może ulec złuszczeniu. Zauważalnym objawem odry jest także powiększenie węzłów chłonnych i śledziony. Chorobie towarzyszy często biegunka i wymioty. Choroba bez powikłań trwa ok. 10 dni. W przypadku wystąpienia choroby należy pamiętać o izolacji pacjenta, aby uniknąć rozprzestrzeniania się wirusa.
Dla kogo odra jest groźna?
Ryzykiem obarczone są wszystkie niezaszczepione osoby. Poważniejszy przebieg ma u dorosłych niż dzieci – gorączka jest wyższa, bardziej uciążliwa, wysypka z kolei bardziej nasilona. Specjaliści podają, że większe ryzyko zachorowalności mogą mieć osoby z niedoborem witaminy A i obniżoną odpornością. Są one szczególnie narażone na ciężki przebieg choroby.
Odra jest chorobą znaną od dawna i tylko szczepienie pozwoliło zapanować nad jej wyniszczającym rozprzestrzenianiem się. Jej powikłania mogą być bowiem śmiertelne, a według danych WHO, każdego roku umiera na nią ok. 100 tys. osób. Nie tyle sam przebieg choroby może być niebezpieczny dla zdrowia i życia, ale przede wszystkim powikłania ze strony dróg oddechowych, ośrodkowego układu nerwowego i przewodu pokarmowego. Obejmują m.in.:
- zapalenie płuc
- zapalenie: mózgu, opon mózgowo-rdzeniowych
- zapalenie ucha środkowego
- trwałe uszkodzenie słuchu
- biegunki prowadzące do odwodnienia
- zapalenie: wątroby, wyrostka robaczkowego, jelita krętego i okrężnicy
- zapalenie węzłów chłonnych krezki
- po latach może pojawić się inne objaw powikłań, tzw. podostre stwardniające zapalenie mózgu (SSPE)
W celach ochronnych w Polsce dzieciom podaje się szczepionkę MMR (przeciw odrze, śwince i różyczce), która przyjmowana jest w dwóch dawkach.
Źródło: gov.pl
Zobacz także:
Mamoza, czyli syndrom cienia. Naturalny etap rozwoju dziecka czy problem, który trzeba rozwiązać?
Matematyka nie jest najważniejsza na świecie. Jak rozpoznać dyskalkulię i jak
Czy można całować noworodka? Lekarka stawia sprawę jasno
