Coraz więcej dzieci choruje na atypowe zapalenie płuc. Nawet lekarze mają problemy z diagnozą
Suchy kaszel, bóle mięśni, biegunka – tak może objawiać się atypowe zapalenie płuc, które ostatnio coraz częściej dotyka dzieci. Problem z tym zakażeniem polega na tym, że przypomina ono infekcję wirusową, np. grypę, i rzadko kiedy jest właściwie leczone. A może przybrać ciężki przebieg.
Atypowe zapalenie płuc wywoływane jest często przez mykoplazmę, groźną bakterię atakującą drogi oddechowe. Zakazić się nią jest łatwo, bo rozprzestrzenia się drogą kropelkową, ale trudniej to zakażenie leczyć.
Atypowe zapalenie płuc – co to jest
Atypowe zapalenie płuc to infekcja płuc różniąca się od „typowego” zapalenia płuc zarówno objawami, jak i czynnikami wywołującymi. Rozwija się powoli, nie daje wysokiej gorączki, a kaszel, który wywołuje, nie jest bardzo intensywny. Raczej suchy, dość męczący. Pacjenta może trochę boleć gardło i bywa, że nawet lekarz w badaniu osłuchowym, nie znajduje niczego niepokojącego.
Atypowe zapalenie płuc bardzo często mylone jest z infekcją o podłożu wirusowym. Jednak czynnikiem wywołującym są tu bakterie, bardzo często Mycoplasma pneumoniae . Okres wylęgania patogenów wynosi 2-3 tygodnie. Zakażenie rozprzestrzenia się na drodze kropelkowej (kaszel, kichanie, rozmowa), w dużych skupiskach ludzkich. Zwykle atakuje dzieci wczesnoszkolne oraz przedszkolaki.
Dla jednych łagodna choroba, dla innych ciężka
To, co może dać do myślenia podczas stawiania diagnozy, to przedłużający się, uporczywy, suchy kaszel . Chorobie może też towarzyszyć niewysoka gorączka i ogólne pogorszenie samopoczucia, osłabienie. Niektórzy pacjenci przechodzą zakażenie bezobjawowo.
„Często nie ma tych objawów typowych dla zapalenia płuc, więc pacjent choruje na przykład bez wysokiej gorączki, a lekarz podczas osłuchiwania nie słyszy charakterystycznych szmerów. Czasami takiego zapalenia płuc nie widać nawet w diagnostyce obrazowej. W przypadku zakażenia mykoplazmą pacjent jest często w dobrym stanie i nie wygląda na ciężko chorego” – mówi lekarz Tomasz Szatkowski, kierownik Oddziału Dziecięcego w Wielospecjalistycznym Szpitalu Wojewódzkim w Gorzowie dla Gazety Lubuskiej.
Choć większość zakażeń mykoplazmą ma łagodny przebieg, niektóre wymagają hospitalizacji .
„Od września zauważamy coraz więcej przypadków dzieci z zapaleniami płuc, które są trudne do wykrycia w badaniach osłuchowych lub niewidoczne na zdjęciach rentgenowskich. Od początku sezonu jesiennego mieliśmy już blisko pięćdziesięcioro dzieci, które wymagały hospitalizacji na oddziale właśnie z powodu zakażenia tą atypową bakterią” – mówi Tomasz Szadkowski.
Robert Kowalik ze Szpitala Uniwersyteckiego w Zielonej Górze: „Obserwujemy wzrost zachorowalności na infekcje dolnych dróg oddechowych wywołanych między innymi przez mykoplazmę. Taka sytuacja ma miejsce od kilku miesięcy. Zakażenia dotyczą głównie ludzi młodych, większość hospitalizowanych to nastolatki”.
Jak objawia się atypowe zapalenie płuc?
W przeciwieństwie do typowego zapalenia płuc atypowe przebiega zwykle bez wysokiej gorączki i generalnie z objawami o umiarkowanym nasileniu, takimi jak:
- suchy, uporczywy kaszel,
- umiarkowana gorączka,
- osłabienie i zmęczenie,
- bóle mięśni i głowy,
- biegunka, ból brzucha,
- ból gardła,
- świszczący oddech,
- w niektórych przypadkach ból w klatce piersiowej przy oddychaniu.
Objawy te często przypominają przeziębienie lub grypę, czasem astmę , dlatego łatwo je zbagatelizować lub zacząć leczyć w niewłaściwy sposób. Tymczasem, choć większość przypadków zakażeń ma łagodny przebieg, szczególnie u osób młodych i generalnie zdrowych, to u osób starszych, z osłabioną odpornością lub chorobami przewlekłymi, może prowadzić do powikłań, takich jak zapalenie opłucnej, niewydolność oddechowa, problemy neurologiczne (rzadko), czy nawet sepsa.
Z uwagi na niespecyficzne objawy, nawet lekarzowi może być czasem trudno rozpoznać atypowe zapalenie płuc. W badaniu osłuchowym można nie wykryć typowych zmian, takich jak rzężenia lub trzeszczenia, które są bardziej wyraźne w klasycznym zapaleniu płuc. Co więcej, nawet obraz radiologiczny często przypomina inne choroby płuc, np. infekcje wirusowe. Z drugiej strony, bywa też tak, że zmiany w płucach mogą być rozległe, przy zaskakująco łagodnych objawach klinicznych. W morfologii krwi brak jest też często typowego wzrostu liczby leukocytów, co jest częste w klasycznym zapaleniu płuc.
Jak leczy się atypowe zapalenie płuc
Atypowe zapalenie płuc wywołane przez Mycoplasma pneumoniae często ma łagodny przebieg i u niektórych osób ustępuje samoistnie, szczególnie jeśli układ odpornościowy jest w dobrej kondycji. Jednak czasem zakażenie to może rozwinąć się w zapalenie oskrzeli czy zatok lub doprowadzić do poważnych powikłań (jw.), dlatego powinno się wdrożyć odpowiednie leczenie.
I tu istotne jest wykonywanie testów PCR oraz specjalistycznych badań na obecność przeciwciał , w przypadku opisanych wyżej objawów, przede wszystkim przedłużającego się, nieproduktywnego kaszlu. Atypowe zapalenie płuc leczy się antybiotykami makrolidowymi, tj. erytromycyną, klarytromycyną i azytromycyną. Typowe antybiotyki B-laktamy są nieskuteczne.
Źródła: podyplomie.pl, mp.pl, journals.viamedica.pl/forum_medycyny_rodzinnej/article/viewFile/10167/8667
Zobacz także:
Ta choroba zagraża życiu dzieci i dorosłych. Jej objawy łatwo pomylić ze zwykłą grypą
Kaszel to nie tylko objaw przeziębienia czy zapalenia płuc. Tu może chodzić o serce
