Rozszerzanie diety niemowlaka – kiedy je rozpocząć i co wprowadzić?
Najważniejszym pokarmem w życiu każdego maluszka jest mleko mamy, które stanowi jego podstawowy element diety, warunkujący prawidłowy rozwój i ochronę przed szkodliwym działaniem drobnoustrojów chorobotwórczych. Przez pierwsze sześć miesięcy życia mleko mamy wspiera układ odpornościowy oraz pokarmowy brzdąca, oddziałuje na prawidłowe funkcjonowanie mózgu oraz zmysłów, a także zabezpiecza organizm przed możliwością wystąpienia chorób przewlekłych. Jednakże z czasem mleko mamy traci swoje właściwości i przestaje wystarczać maluszkowi. Po szóstym miesiącu życia nie dostarcza mu już wystarczającej ilości niezbędnych składników odżywczych, przez co może powodować niedobory. Z tego względu zaleca się stopniowe wprowadzanie do diety malucha nowych posiłków.
Kiedy zacząć wprowadzać nowe posiłki do diety brzdąca?
Rozszerzanie diety niemowlaka powinno nastąpić w momencie, gdy: trzyma sztywno główkę i potrafi samodzielnie siedzieć; samoistnie otwiera usta, gdy rodzic proponuje mu jedzenie; interesuje się tym, co jedzą rodzice; potrafi samodzielnie wkładać do buzi różne przedmioty; ssie własne paluszki; a także nie wypycha językiem jedzenia do buzi. Oczywiście, każde dziecko rozwija się indywidualnie, jednakże wprowadzanie nowych elementów do jego diety, niezależnie od tego czy jest ono karmione mlekiem mamy czy mlekiem modyfikowanym, powinno nastąpić pomiędzy 17 a 26 tygodniem życia. Nie należy poszerzać jadłospisu niemowlaka zbyt wcześnie, ponieważ może go to zniechęcić do przyjmowania mleka mamy lub mleka modyfikowanego, a także może sprzyjać pojawieniu się alergii czy zmian skórnych, jak również nie warto czynić tego za późno, gdyż wówczas może dochodzić do niedożywienia malucha.
Warto pamiętać, że rozszerzanie diety niemowlaka to niełatwy proces dla rodziców, dlatego powinni się oni uzbroić w cierpliwość. Niekiedy wprowadzanie nowych pokarmów do diety malucha może spotkać się z jego dezaprobacją i charakteryzować się długim czasem przyzwyczajenia do nowego dania. Czasami potrzeba kilkunastu prób podania dania, aby zostało ono w pełni zaakceptowane przez dziecko. Opiekunowie powinni podejmować się tego zadania, wiedząc, że to oni decydują, kiedy i co podadzą swojemu brzdącowi, aczkolwiek to on podejmie decyzje czy przyjmie podany posiłek i w jakiej ilości.
Jak powinien wyglądać jadłospis malucha?
Po ukończeniu szóstego miesiąca życia dieta malucha karmionego piersią powinna uwzględniać od dwóch do trzech posiłków uzupełniających, z kolei powyżej dziewiątego miesiąca życia – od trzech do czterech. Z kolei w przypadku brzdąca karmionego mlekiem modyfikowanym zapotrzebowanie na posiłki uzupełniające wynosi od czterech do pięciu.
Początkowo, gdy niemowlak jest karmiony mlekiem mamy lub mlekiem modyfikowanym, nabywa umiejętności ssania i połykania. Z kolei później powinien nauczyć się przyjmowania pokarmów z łyżeczki i mielenia ich za pomocą języka. Z tego względu warto podawać mu zmiksowane posiłki. Łyżka powinna być twarda, nieduża i płaska, aby ułatwić brzdącowi przyjmowanie pokarmu. Po siódmym miesiącu życia dziecku można serwować produkty rozgniecione widelcem bądź pokrojone na drobne kawałki, które sam będzie sobie w stanie dostarczyć do buzi. Wówczas wykształci się u niego odruch gryzienia i żucia. Po ukończeniu roku żuchwa dziecka powinna być ustabilizowana, zaś sam maluszek będzie gotowy do samodzielnego przyjmowania pokarmów.
Rozszerzanie diety malucha warto rozpocząć od warzyw, które są mniej akceptowane przez niemowlaki aniżeli owoce z racji smaku. Warzywa warto serwować maluszkowi pojedynczo, aby mógł przyzwyczaić się do ich smaku. Na początku należy podawać dziecku posiłki w zmiksowanej formie, najlepiej pod postacią purre. Najlepszymi pierwszymi warzywami dla brzdąców są: brokuły, marchewka, zielony groszek czy kalafior. Po dwóch tygodniach od wprowadzenia warzyw można dołączyć owoce, takie jak: jabłko, banan czy gruszka. Po poznaniu smaku warzyw, maluch z pewnością chętnie pochłonie słodkie owoce. Następnym elementem diety są produkty zbożowe, na przykład pod postacią kaszki. Z kolei później warto dołączyć do jadłospisu malucha mięso oraz rybę. Na wstępie warto zacząć od drobiu bez skóry, jednakże z czasem można wprowadzić również wołowinę, królika czy jagnięcinę. Posiłki mięsne, liczące od 15 do 25 gram, dziecko powinno przyjmować raz dziennie, z wyłączeniem jednego lub dwóch dni, które warto przeznaczyć na tłustszą rybę. Zarówno mięso, jak i rybę warto serwować wraz z gotowanymi warzywami. Kolejnym składnikiem, który można wprowadzić do diety malca jest ugotowane jajko podawane w całości. Następnie można stopniowo włączać masło i tłuszcze roślinne, a także produkty białkowe inne niż mleko, czyli kefiry czy jogurty. Po zapoznaniu brzdąca z różnymi smakami, warto zadbać o to, ażeby przyjmował on regularnie pięć posiłków dziennie, najlepiej o stałej porze.
Maluch powinien przyjmować nowe pokarmy w swojej podstawowej formie, dzięki czemu nauczy się ich smaku. Dlatego nie zaleca się doprawiania pokarmów solą lub pierzem ani słodzenia ich. Dodatkowo powinno unikać się smażenia potraw. Co więcej, produkty, które podaje się dziecku powinny pochodzić ze sprawdzonych źródeł. W czasie nauki nowych smaków warto zadbać również o odpowiednie nawodnienie dziecka. W tym przypadku najlepiej sprawdzi się niskozmineralizowana niegazowana woda.
Przyjmowanie nowych posiłków to ważny etap w życiu każdego malucha, związany z nauka nowych smaków i umiejętności. Z tego względu warto pamiętać, aby przed posiłkami dziecko było wypoczęte i wyspane. Dodatkowo należy pamiętać, że nowe produkty są tylko urozmaiceniem jadłospisu brzdąca, w którym rolę przewodnią dalej odgrywa mleko mamy lub mleko modyfikowane, dlatego nowe dania należy serwować dopiero po przyjęciu podstawowego posiłku. U starszych dzieci, po ukończeniu ósmego miesiąca, tą kolejność można zamienić, jednakże warto skupić się na tym, aby posiłki były przyjmowane w tym samym czasie.
