Nietolerancja laktozy u noworodka
Czym jest laktoza?
Żeby móc rozmawiać o nietolerancji laktozy warto wpierw poznać przysłowiowego ‘wroga’. Laktoza to węglowodan, ściślej rzecz ujmując jest to dwucukier składający się z D-galaktozy i D-glukozy połączonych wiązaniem β-1,4-glikozydowym. Jej wzór sumaryczny to C12H22O11. Glukoza jest cukrem, który znajdziemy w mleku. Historia laktozy sięga początków XVII wieku, natomiast jej pełne opisanie i wydzielenie w czystej formie miało miejsce pod koniec wieku XIX.
W klasyfikacji ‘słodkości’ cukrów laktoza plasuje się za glukozą i sacharozą. W organizmie człowieka metabolizm laktozy zachodzi w jelicie cienkim za pomocą laktazy. Laktaza jest szczególnie aktywna u człowieka w wieku noworodkowym i niemowlęcym, z czasem jej aktywność spada do około 10% względem pierwotnej.
Nietolerancja laktozy to schorzenie o niejasnej epidemiologii, ponieważ szacuje się, że w Polsce z jej powodu może cierpieć od 17 do 37% dorosłej populacji.
Przyczyny nietolerancji laktozy u noworodka
W medycynie aktualnie wyróżnia się 3 podstawowe przyczyny nietolerancji laktozy. Wtórną nietolerancję laktozy, pierwotną hipolaktazję i alaktazję. Czym się one charakteryzują?
-
Najbardziej powszechną jest wtórna nietolerancja laktozy. W przebiegu różnych innych chorób dochodzi do uszkodzenia kosmków jelitowych odpowiedzialnych za produkcję laktazy. Tymi chorobami zazwyczaj są: niedożywienie, zespół jelita drażliwego, ostre zakażenie żołądkowo jelitowe, choroby jelit, zespół przerostu flory bakteryjnej jelita cienkiego. W tym przypadku nie zaleca się jednak całkowitej eliminacji laktozy w diecie dziecka. W przypadku dzieci karmionych piersią jest ono zalecane dopiero, jeśli objawy nietolerancji utrzymują się powyżej 14 dni, wówczas dochodzi do zagrożenia niedożywieniem malucha.
-
Alaktazję – wrodzona nietolerancja laktozy, choroba, w której laktaza w ogóle nie jest wytwarzana. Jest to szczególnie rzadka przypadłość genetyczna, która daje silne objawy (biegunki) już przy pierwszym kontakcie z laktozą.
-
Pierwotna hipolaktazja – to akurat forma, która dotyczy głównie osób dorosłych i polega na polimorfizmie genu LCT, który odpowiedzialny jest za stopniowe wydzielanie laktazy. Może wystąpić również u dzieci, ale jest to szczególnie rzadkie w grupie wiekowej poniżej 5 roku życia u dzieci rasy białej i poniżej 3 roku życia u dzieci innych ras.
Jakie są objawy nietolerancji laktozy u noworodka?
Objawy nietolerancji laktozy są dosyć charakterystyczne i trudne do przeoczenia. Przede wszystkim kupa dziecka będzie miała charakter wodnistej biegunki o szczególnie nieprzyjemnym zapachu. Innymi swoistymi objawami tej nietolerancji pokarmowej są charakterystyczne odgłosy przelewania się treści jelit. Dziecko będzie też cierpiało z powodu silnego bólu brzucha i nieustających wzdęć.
Do nieswoistych objawów nietolerancji laktozy można natomiast zaliczyć to, do czego może ona doprowadzić. Nietolerancja laktozy u noworodków ma charakter narastającej, to znaczy, im więcej dziecko jej przyjmie, tym bardziej uciążliwe będą dla niego jej objawy. Ciągłe przyjmowanie laktozy, a co za tym idzie ciągłe biegunki mogą prowadzić do odwodnienia maluszka (a co za tym idzie do zaburzenia gospodarki elektrolitowej), czy do zaburzenia lub nawet długotrwałego zatrzymania przybierania na masie czy niedożywienia. Biegunki i ogólne pozbywanie się elektrolitów i składników odżywczych mogą być również przyczynkiem do anemii.
Rozpoznanie i leczenie nietolerancji laktozy u noworodka?
Aby prawidłowo postawić diagnozę odnośnie do nietolerancji laktozy, nie wystarczy stwierdzić, że dziecko ma biegunkę po spożyciu mleka (choć to pierwszy właściwy trop). W drodze diagnostycznej w pierwszej kolejności eliminuje się występowanie innych przyczyn objawów, które dają podejrzenie nietolerancji laktozy. Istnieją 2 metody, jakimi można potwierdzić nietolerancję laktozy u noworodka:
-
Badanie stolca – kupa dziecka z nietolerancja laktozy będzie miało inny odczyn pH niż u zdrowego dziecka. W kale mogą pojawić się również substancje redukujące węglowodany
-
Wodorowy test oddechowy – nieinwazyjne badanie stężenia wodoru w wydychanym przez dziecko powietrzu. Badanie wykonywane jest przez pediatrę, ale jego wyniki powinny zostać zinterpretowane przez gastrologa dziecięcego.
Jak natomiast przebiega leczenie nietolerancji laktozy u noworodka? Cóż, w przypadku tej nietolerancji pokarmowej zaleca się działanie przyczynowe a co za tym idzie dietę eliminacyjną. Jako, że laktoza to cukier występujący zarówno w mleku ludzkim jak i pochodzenia zwierzęcego, u dzieci ze stwierdzoną nietolerancją laktozy zaleca się mleka modyfikowane, które są tego cukru pozbawione.
undefined
Bibliografia
https://zdrowegeny.pl/poradnik/jak-rozpoznac-nietolerancje-laktozy-u-niemowlat
https://ffbaby.pl/nietolerancja-laktozy-u-niemowlat-nia-radzic/
https://parenting.pl/jak-przejawia-sie-nietolerancja-laktozy-u-noworodka
https://pl.wikipedia.org/wiki/Laktoza
undefined
